HE MOOLELO NO UMI.
KEKAHI ALII KAULANA O KO HAWAII NEI PAE AINA
HELU 1.
I laweia mai e a’u noloko mai o kekahi Buke Moolelo Hawaii, i paiia ma Lahainaluna, M. H. 1838, a ke manao nei au e paiia kona Moolelo ma ka Nupepa Kuokoa, a me ke ano o kana hana i ka wa kahiko.
O Umi ke keiki a Liloa, aole nae oia ka Liloa keiki mua, aka, o Hakau ka mua a Liloa laua me Piena, ka Liloa wahine hoao maole ia; nolaila, ua kapaia o Hakau he alii nui, no ka mea, ua like pu ko Piena alii me ko Liloa; aka, o Umi, he keiki oia na Liloa me kekahi wahine ana i launa wale aku ai, o Akahiakuleana ka inoa o ua wahine la. Ua manao nuiia oia he wahine alii ole; aka, ma kona kuauhau, he alii no, hookahi o laua kupuna me Liloa. He mau mamo laua na Kanipahu.
[This is the beginning of the story of Umi as told by Simeon Keliikaapuni which he says he based off of the story in “Ka Mooolelo Hawaii.” This ran in the Kuokoa from 1/25/1862 to 2/8/1862. The telling of Umi’s story was then continued by J. H. Z. Kalunaaina from 2/22/1862 and concluded on 4/26/1862. Check out a translation of this serial column by Noʻeau Peralta, on the cool page of the Hamakua community group Hui Mālama i ke Ala ʻŪlili (huiMAU). Take a look also at all the other activities being done by huiMAU shown on their page. Wouldn’t it be awesome if other communities could look to this group as an example!]
(Kuokoa, 1/25/1862, p. 1)

Ka Nupepa Kuokoa, Buke I, Helu 9, Aoao 1. Ianuari 25, 1862.